Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały
Katecheza (II/50): Pełniejsze rozumienie znaczenia męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa
Skojarzenia związane ze słowem "krzyż”:
- cierpienie, wypadek, nieszczęście, trudności, kłopoty...
- pomoc chorym
- Służba Zdrowia i ci którzy niosą pomoc cierpiącym (Czerwony krzyż)
- znak i skrót modlitwy
- symbol wiary
- nagroda, wyróżnienie (św. Piotr; ordery w kształcie krzyża)
- śmierć i zmartwychwstanie, nadzieja (krzyże na grobach)
- połączenie tego, co ziemskie, ludzkie (poziom) z tym, co niebieski, Boże (pion)
- ...
Najstarsze pisemne świadectwo o zmartwychwstaniu Jezusa (ok. 51 roku)
"1Przypominam, bracia, Ewangelię, którą wam głosiłem, którąście przyjęli i w której też trwacie. 2Przez nią również będziecie zbawieni, jeżeli ją zachowacie tak, jak wam rozkazałem... Chyba żebyście uwierzyli na próżno.
3Przekazałem wam na początku to, co przejąłem:
że Chrystus umarł - zgodnie z Pismem - za nasze grzechy,
4że został pogrzebany,
że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem:
5i że ukazał się Kefasowi, a potem Dwunastu,
6później zjawił się więcej niż pięciuset braciom równocześnie; większość z nich żyje dotąd, niektórzy zaś pomarli.
7Potem ukazał się Jakubowi, później wszystkim apostołom.
8W końcu, już po wszystkich, ukazał się także i mnie jako poronionemu płodowi.
9Jestem bowiem najmniejszy ze wszystkich apostołów i niegodzien zwać się apostołem, bo prześladowałem Kościół Boży. 10Lecz za łaską Boga jestem tym, czym jestem, a dana mi łaska Jego nie okazała się daremna; przeciwnie, pracowałem więcej od nich wszystkich, nie ja, co prawda, lecz łaska Boża ze mną. 11Tak więc czy to ja, czy inni, tak nauczamy i tak wyście uwierzyli."
Pierwszy list św. Pawła do Koryntian (1Kor 15,1-11)
Pośrednie dowody na zmartwychwstanie:
- pusty grób
- ukazanie się Zmartwychwstałego uczniom (chrystofanie)
- niewiara najbliższych
- męstwo pierwszych chrześcijan
Zmartwychwstanie Jezusa jest jedną z podstawowych prawd wiary. Sam ten fakt jest źródłem i fundamentem nadziei na nasze zmartwychwstanie i życie wieczne.
Dokumenty historii powszechnej
Świadectwo Józefa Flawiusza
Józef Flawiusz - żył w latach 37-103. Urodził się w Jerozolimie, był historykiem żydowskim. Jako członek żydowskiej arystokracji kapłańskiej był krytycznie ustosunkowany do chrześcijan. Podczas powstania żydowskiego został przez cesarza Wespazjana wzięty do niewoli, później ułaskawiony i uwolniony, obdarowany majątkiem żył w Rzymie, zajmując się studiami historycznymi. W dziele "Dawne dzieje Izraela", powstałym ok. 93 roku zamieścił dwa znamienne fragmenty:
"Otóż Ananos (Annasz) będąc człowiekiem takiego charakteru i sądząc, że nadarzyła się. dogodna sposobność, ponieważ zmarł Festus, a Albinus był jeszcze w drodze, zwołał Sanhedryn i stawił przed sądem Jakuba, brata Jezusa zwanego Chrystusem oraz kilku innych. Oskarżył ich o naruszenie Prawa i skazał na ukamienowanie." (XX, IX, 1).
"W tym czasie żył Jezus, człowiek mądry (jeżeli w ogóle można go nazwać człowiekiem). Czynił bowiem rzeczy niezwykłe (był nauczycielem ludzi, którzy z radością przyjmowali prawdę). Poszło za nim wielu Żydów, jako też pogan (On to był Chrystusem). A gdy wskutek doniesienia najznakomitszych u nas mężów, Piłat zasądził go na śmierć krzyżową, jego dawni wyznawcy nie przestali go miłować (albowiem trzeciego dnia ukazał sic znów jako żywy, jak to o nim oraz wiele innych zdumiewających rzeczy przepowiadali boscy prorocy). I odtąd, aż po dzień dzisiejszy, istnieje społeczność chrześcijan, którzy od niego otrzymali tę nazwę." (XVIII, III, 3).
Świadectwo Talmudu
Talmud - od hebrajskiego talmud - nauka, studium. Jest to zbiór tradycji żydowskich, zwłaszcza prawniczych. Dla Żydów był nie tylko zbiorem praw, ale i księgą życia. Powstał od II do VI wieku po Chrystusie. Formę pisaną poprzedził ustny przekaz w szkołach rabinackich. Talmudyści byli bardzo nieprzyjaźnie ustosunkowani do chrześcijan. Żydzi skrupulatnie strzegli Talmudu. Jakiekolwiek interpolacje były niemożliwe. Stąd i świadectwo jego jest tak ważne:
"W wigilię Paschy został zabity Jezus. Herod ogłosił: On zostanie wyprowadzony za mury na ukamienowanie, ponieważ zajmował się magią i zwiódł Izraela czyniąc go apostatą. Jeżeli kto ma coś na jego obronę, niech wystąpi. Ponieważ nikt nie powiedział nic na jego obronę, dlatego zabito go w wigilię Paschy" ("b" Sanh 43a).
Świadectwo Pliniusza Młodszego
Pliniusz Młodszy żył w latach 62-113. Był namiestnikiem Bitynii gdzie zetknął się z chrześcijaństwem. W liście skierowanym do cesarza Trajana w 112 roku prosił o radę, jak ma postąpić z chrześcijanami:
"Nigdy nie brałem udziału w procesie przeciwko chrześcijanom dlatego me wiem, co i jak należy karać i jak prowadzić śledztwo... Zapewniali zaś, że cała ich wina czy błąd polega na tym, że zwykli byli w wyznaczonym dniu zgromadzać się przed świtem i modlitwę do Chrystusa, jakby do Boga, wspólnie odmawiać."
Świadectwo Gajusa Swetoniusza Trankwillusa
Gajus Swetoniusz Trankwillus żył w latach 75-150. Ten historyk rzymski, sekretarz cesarza Trajana i Hadriana miał dostęp do cesarskiego archiwum. Pozostawił po sobie biografie pierwszych dwunastu cesarzy rzymskich. W życiorysie cesarza Klaudiusza zamieścił następującą wzmiankę:
"Żydów wypędził z Rzymu za to, że bezustannie wichrzyli, podżegani przez jakiegoś Chrestosak."
Świadectwo Tacyta
Publiusz Korneliusz Tacyt żył w latach 55-120. Jako historyk rzymski w swoich "Rocznikach" z roku 116 opisał wydarzenia z lat 14-68, wykorzystując m. in. "Historię" Pliniusza Starszego, naocznego świadka zdobycia Jerozolimy. Relacjonując pożar Rzymu w roku 64 napisał:
"Atoli ani pod wpływem zabiegów ludzkich, ani darowizn cesarza i ofiar błagalnych na rzecz bogów nie ustępowała hańbiąca pogłoska i nadal .wierzono, że pożar był nakazany. Aby więc ja usunąć, podstawił Neron winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami tych, których gmin chrześcijanami nazywał. Początek tej nazwie dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany został na śmierć przez prokuratora Poncjusza Pilatusa."
św. Jan Chryzostom (+407) - argumenty za zmartwychwstaniem
To, co słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi
(…) Św. Paweł powiedział: "To, co słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi". Jasno stąd wynika, że przepowiadanie jest dziełem Bożym. Jakże bowiem dwunastu nieuczonym ludziom, żyjącym wśród jezior, rzek i na pustyni, mogło przyjść na myśl, żeby się podjąć tak wielkiego dzieła? Ci, którzy, być może, nigdy nie byli w mieście ani na rynku, jakże mogli myśleć o zdobyciu całego świata? Ten, co o nich pisał, podaje, że byli lękliwi i małoduszni. Nie zaprzecza ani nie chce ukryć ich wad, co stanowi najlepszy dowód prawdomówności. Cóż więc o nich mówi? Mówi, że gdy pojmano Chrystusa, wtedy pomimo dokonanych przezeń niezliczonych cudów, wielu pouciekało, a ten, który był wśród nich pierwszym, wyparł się Jezusa.
Skądże więc ci, którzy za życia Chrystusa nie mieli dość sił, aby oprzeć się Żydom, po Jego śmierci, po złożeniu do grobu, skoro, jak powiadacie, nie zmartwychwstał i nie przemawiał do nich, nie dodał odwagi, skądże znaleźli siłę, aby stanąć przeciw całemu światu? Czyż nie powinni powiedzieć sobie: I cóż? Sam siebie nie potrafił ocalić, a nas obroni? Nie pomógł sobie za życia, a nam pomoże po śmierci? Gdy żył, nie zjednał sobie ani jednego narodu, a my głosząc Jego imię mamy zdobyć cały świat? Czyż nie byłoby szaleństwem nie tylko podejmować się czegoś takiego, ale nawet o tym myśleć?
A zatem jest oczywiste, że gdyby nie widzieli Zmartwychwstałego, gdyby nie byli przekonani o Jego wszechmocy, z pewnością nie podjęliby się takiego zadania.
Homilia do 1 Listu do Koryntian (4,3.4)
LG IV, 1098n.