Jedna Ewangelia w czterech wersjach
Ewangeliści: Mateusz, Marek, Łukasz, Jan
Dobrą Nowiną, czyli Ewangelią, nazywamy całą naukę Jezusa, której świadkami byli apostołowie. W tym znaczeniu słowa "ewangelia" używa św. Paweł w swoich listach.
Ewangeliści i ich dzieła:
Pierwsze trzy Ewangelie (Mt, Mk, Łk) nazywamy Ewangeliami synoptycznymi, czyli podobnymi.
Mt - Ewangelia według św. Mateusza
Ewangelia celnika powołanego przez Jezusa. Przeznaczona była dla chrześcijan wywodzących się z judaizmu (judeochrześcijanie), stad zawiera najwięcej odniesień do Starego Testamentu. Oryginał najprawdopodobniej został napisany po hebrajsku lub aramejsku. Jezus ukazany jest przede wszystkim jako zapowiadany przez proroków Mesjasz oraz jako Nauczyciel Kościoła. Treść księgi ułożona jest w 5 wielkich mów Jezusa (Kazanie na Górze, mowa misyjna, przypowieści, do uczniów, eschatologiczna).
Mk - Ewangelia według św. Marka
Ewangelie tę stanowią katechezy Piotra spisane przez Marka, towarzysza wypraw misyjnych Apostoła. Adresatami są prześladowani chrześcijanie nawróceni z pogaństwa mieszkający w Rzymie. Jest przede wszystkim relacją o czynach Jezusa. Często podkreślany jest w niej "sekret mesjański". Wersety 14,51n stanowią prawdopodobny podpis autora.
Łk - Ewangelia według św. Łukasza
Autorem jest Grek, "lekarz i towarzysz Pawła" (Euzebiusz). Powstała ona po zburzeniu Jerozolimy (70 r. po Chr.), a skierowana została do chrześcijan ze środowiska greckiego. Podkreśla uniwersalizm nauczania Chrystusa oraz Jego troskę o chorych, ubogich i grzeszników.
J - Ewangelia według św. Jana
Najpóźniej napisana Ewangelia. Stara się ona jak najpełniej wyrazić ludzką i boska tajemnicę Jezusa. Autor znał już tekst trzech pierwszych - tzn. synoptycznych - Ewangelii. Stąd też podaje wiele faktów z życia i nauczania Jezusa, których nie znajdujemy we wcześniejszych tekstach. W tym sensie można mówić, że jest ona najbardziej oryginalna.
Dz - Dzieje Apostolskie
Kontynuacja trzeciej Ewangelii. Historia Kościoła bezpośrednio po wydarzeniach Paschy Jezusa, początek i rozpowszechnianie się chrześcijaństwa.
Proces redakcji Ewangelii
- Nauczanie Jezusa w czasie Jego ziemskiego życia
- "Logia" – zbiór wypowiedzi Jezusa, tzw. "Ewangelia Q" (od niem. quelle = źródło) niezachowana do naszych czasów.
- Ewangelia św. Marka (ok. 65 - 70 roku).
- Równolegle powstają Ewangelie św. Mateusza i św. Łukasza korzystające z wcześniejszych zbiorów (ok. 80 - 85 rok).
- Jako ostatnia zostaje zredagowana Ewangelia św. Jana, który zna i uzupełnia znane mu teksty (ok. 90 - 100 rok).
Symbole Ewangelistów:
Pomysł św. Hieronima na podstawie wizji proroka Ezechiele (Ez 1,10)
