Chrześcijanin wobec śmierci

Katecheza: Refleksja w związku z liturgicznym wspomnieniem Wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada)

Życie obecne nie stanowi odniesienia do wieczności, ale to wieczność oświeca i daje nadzieję życiu doczesnemu każdego z nas! Jeśli spojrzymy jedynie ludzkim okiem, to musimy powiedzieć, że ludzka egzystencja zmierza od życia do śmierci. Jezus obala tę perspektywę i stwierdza, że nasza pielgrzymka zmierza od śmierci do życia: pełni życia! Tak więc śmierć jest za nami, z tyłu, a nie przed nami. Przed nami jest Bóg żywych…

Papież Franciszek, "Anioł Pański", 10.11.2013

Postawy wobec śmierci:

• żyć tak, jakby śmierci nie było (swawola lub rezygnacja);
• niemożliwy do opanowania lęk przed śmiercią, myśl o niej jest cieniem nad wszystkim, co się robi;
• niektórzy czekają na śmierć – np. ludzie cierpiący, starzy;
• perspektywa wiary w życie wieczne;
• decyzja ofiarowania życia za kogoś, za coś;
• …

Objawienie Boże ST:

Rdz 3,1-24 * Cierpienie związane z umieraniem jest konsekwencją grzechu.

Rdz 22 * Ofiara Izaaka

Ps 116,9 * Będę przy Panu w krainie żyjących.

Mdr 1,13-15; 2,23-24 * Bóg nie uczynił śmierci i nie cieszy się ze zguby żyjących. Stworzył bowiem wszystko po to, aby było, i byty tego świata niosą zdrowie: nie ma w nich śmiercionośnego jadu ani władania Otchłani na tej ziemi. Bo sprawiedliwość nie podlega śmierci. (…) Bo dla nieśmiertelności Bóg stworzył człowieka - uczynił go obrazem swej własnej wieczności. A śmierć weszła na świat przez zawiść diabła i doświadczają jej ci, którzy do niego należą.

Modlitwa za zmarłych

Jednym z najbardziej czytelnych tekstów wzywających do modlitwa za zmarłych jest wydarzenie opisane w 2 Księdze Machabejskiej (2 Mch 12,32-45):

     Zwycięstwo nad Gorgiaszem
A po tak zwanej Pięćdziesiątnicy wyruszyli przeciwko Gorgiaszowi, wodzowi Idumei. Wyszedł zaś on na czele trzech tysięcy piechoty, jezdnych zaś czterystu,a kiedy doszło do walki, zdarzyło się, że zginęła niewielka liczba Żydów. Dozyteusz, żołnierz spomiędzy Tubianów12, jeździec i mocny człowiek, pochwycił Gorgiasza, a trzymając za chlamidę, ciągnął go z wielką siłą, pragnąc przeklętego przyprowadzić żywcem, ale jeden spomiędzy trackich jeźdźców rzucił się na niego i odciął mu ramię, Gorgiasz zaś uciekł do Marisy. Tymczasem żołnierze Ezdrasza od dłuższego czasu walczyli i byli zmęczeni. Juda zaś wzywał Pana, aby okazał się sprzymierzeńcem i wodzem w walce. Następnie wśród hymnów śpiewanych w ojczystym języku wydał okrzyk wojenny, rzucił się niespodzianie na żołnierzy Gorgiasza i zmusił ich do ucieczki.
      Ofiara za zmarłych
Potem Juda zebrał wojsko i powiódł do miasta Adullam. Ponieważ zaś wypadł siódmy dzień, zgodnie ze zwyczajem oczyścili się i tam spędzili szabat. Następnego dnia w tym czasie, w którym należało już to wykonać, żołnierze Judy przyszli zabrać ciała tych, którzy polegli, i pochować razem z krewnymi w rodzinnych grobach. Pod chitonem jednak u każdego ze zmarłych znaleźli przedmioty poświęcone bóstwom, zabrane z Jamnii, chociaż Prawo tego Żydom zakazuje. Dla wszystkich więc stało się jasne, że to oni i z tej właśnie przyczyny zginęli. Wszyscy zaś wychwalali Pana, sprawiedliwego Sędziego, który rzeczy ukryte czyni jawnymi, a potem oddali się modlitwie i błagali, aby popełniony grzech został całkowicie wymazany. Mężny Juda upomniał lud, aby strzegli samych siebie i byli bez grzechu mają przed oczyma to, co się stało na skutek grzechu tych, który zginęli. Uczyniwszy zaś składkę pomiędzy ludźmi, posłał do Jerozolimy około dwu tysięcy srebrnych drachm, aby złożono ofiarę za grzech. Bardzo pięknie i szlachetnie uczynił, myślał bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym, lecz jeśli uważał, że dla tych, którzy pobożnie zasnęli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda - była to myśl święta i pobożna. Dlatego właśnie sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu.

Kilka myśli o śmierci i życiu wiecznym:

Odpust za zmarłych

Wierni, którzy nawiedzą kościół lub kaplicę publiczną w dniu Wszystkich Świętych i w Dzień Zaduszny, mogą dostąpić łaski odpustu zupełnego, który może być ofiarowany tylko za zmarłych. Ten odpust można zyskać tylko jeden raz w ciągu dnia. W czasie nawiedzenia świątyni należy odmówić "Ojcze nasz" i "Wierzę" oraz wypełnić inne warunki, jak spowiedź sakramentalna, Komunia św. i modlitwa według intencji Ojca Świętego.

Wierni, którzy pobożnie nawiedzą cmentarz i przynajmniej w myśli pomodlą się za zmarłych, zyskują odpust, który może być ofiarowany za dusze w czyśćcu cierpiące; odpust ten w dniach od 1 do 8 listopada (włącznie) jest zupełny, w inne dni roku cząstkowy.

Enchiridion indulgentiarum (1999). 29,1.

Liturgia:

• 01.11 – Uroczystość Wszystkich Świętych »
• 02.11 – Wszystkich wiernych zmarłych – Dzień Zaduszny »