Hinduizm – w poszukiwaniu wyzwolenia człowieka
Religie hinduistyczne – ok. 330 mln bóstw
Hinduizm – jest narodową religią Indii, ale ma swoich wyznawców również w innych krajach tamtego obszaru. Powstała w obszarze doliny Indusu.
Historia
Wyróżnia się trzy etapy rozwoju tej religii: najstarszy wedyzm (do około 500 roku przed Chrystusem), następny braminizm, w którym główną rolę odgrywali kapłani bramini i ostatni od X wieku po Chrystusie – hinduizm. Obecnie nazwy "braminizm" i "hinduizm" uchodzą za synonimy i są używane zamiennie.
Kluczowe teksty
Najważniejszymi księgami są Wedy (Weda znaczy wiedza) oraz inne dzieła przekazane przez świętą tradycję (smriti), które miały być napisane przez określonych, uważanych za postacie historyczne, świętych, jak Wjasa, Walmiki, Manu. Do ksiąg tych należą dwa wielkie eposy: Mahabharata i Ramajana.
Mahabharata powstawała do obecnej postaci przez osiemset lat, aż do IV w. po Chr. Opowiada ona o walkach między rodami Pandu i Kuru, ale zawiera również liczne poematy dydaktyczne, z których największe znaczenie ma Bhagawadgita, czyli Pieśń Błogosławionego. Tym błogosławionym jest bóg Wisznu, ukazujący się w ziemskiej postaci jako Kriszna. Przed wielką walką opisywaną w eposie udziela on bohaterowi, Ardżunie, pouczeń filozoficznych o istocie boga, świata i duszy.
Ramajana, czyli Żywot Ramy, redagowana na przestrzeni czterystu lat – aż do II wieku po Chrystusie – opowiada o bohaterskim królewiczu Ramie, o porwaniu i uwolnieniu jego żony. Ramę później uważano za wcielenie boga Wisznu.
Podział społeczeństwa – kasty
Pierwsza i najwyższa kasta braminów (kapłanów) wyłoniła się z ust Brahmy w chwili stworzenia, kszatrije (wojownicy) powstali z ramion Stwórcy, wajśjowie (kupcy) z jego ud, natomiast śudrowie (chłopi) ze stóp.
Piątą, najniższą kategorię społeczeństwa tworzą pariasi (zwani również niedotykalnymi lub dalitami).
Modlitwa hinduistyczna
O Boże,
przeminęło wiele dni
a ja nie przychodziłem do Ciebie
z modlitewną prośbą.
Najpierw byłem dzieckiem nieświadomym
i właściwie nic nie pamiętam z tego okresu.
Później przyszedł czas młodości,
a z nim zachłyśnięcie uczuciami,
rozkoszą zmysłową, gniewem, dumą, zazdrością
i ciągłym pędem ku nowościom.
W końcu przyszła starość
i zmysły odmówiły posłuszeństwa. (…)
Serce moje niespokojne
znajduje upodobanie w zwodniczych pokusach.
Beztrosko ominąłem to,
co było dla mnie dobre, o Boże!
Ale Ty jesteś ucieczką opuszczonych.
Pospiesz mi więc z pomocą.
Wybaw mnie, o Boże!
Nauczanie Soboru Watykańskiego II
Tak, więc w hinduizmie ludzie badają i wyrażają boską tajemnicę poprzez niezmierną obfitość mitów i wnikliwe koncepcje filozoficzne, a wyzwolenia z udręk naszego losu szukają albo w różnych formach życia ascetycznego, albo w głębokiej medytacji, albo w uciekaniu się do Boga z miłością i ufnością.
Deklaracji Nostra aetate, O stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich, nr 2.
Mahatma Gandhi (1869-1948)
był odważnym społecznym, politycznym i duchowym przywódcą, który prowadził pokojową kampanię na rzecz zakończenia brytyjskich rządów w Indiach. Hindusi nadali mu tytuł Mahatmy (Wielki Duchem). Urodził się w rodzinie hinduistycznej, ale wpływ wywarły na niego również nauki dźinizmu, zwłaszcza zasada niekrzywdzenia żadnych istot żyjących, oraz nauki zawarte w Biblii. Gandhi wierzył, że prawdę, czyli Boga, można poznać jedynie, okazując innym ludziom miłość i tolerancję dla ich przekonań. W swej publicznej działalności stosował zawsze bierny opór (satjagraha).
Dzięki jego wielkiemu autorytetowi w 1947 roku Indie wyzwalają się spod panowania brytyjskiego. On sam w rok później (30.01.1948) zostaje zamordowany w Delhi przez hinduskiego szowinistę religijnego.
